شماره648530/ت57210هـ 1399/8/28
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ـ وزارت اطلاعات ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی
وزارت امور خارجه ـ وزارت آموزش و پرورش ـ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ـ وزارت جهادکشاورزی ـ وزارت کشور
وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ـ وزارت راه و شهرسازی ـ وزارت نیرو
وزارت صنعت، معدن و تجارت ـ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ وزارت نفت
سازمان برنامه و بودجه کشور ـ سازمان حفاظت محیطزیست
سازمان اداری و استخدامی کشور ـ اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران
دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی
معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم
هیئت وزیران در جلسه 1399/8/21به پیشنهاد شماره 473704 مورخ 1398/8/26
سازمان برنامه و بودجه کشور و به استناد تبصره ماده (32) قانون احکام دایمی برنامههای
توسعه کشور ـ مصوب 1395 ـ آییننامه اجرایی بند (الف) ماده یادشده را به شرح زیر تصویب کرد:
آییننامه اجرایی بند (الف) ماده (32) قانون احکام دایمی
برنامه های توسعه کشور
ماده 1ـ در این آیین نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:
1ـ شورایعالی: شورایعالی آمایش سرزمین.
2ـ سازمان: سازمان برنامه و بودجه کشور.
3ـ دبیرخانه: دبیرخانه شورایعالی.
4ـ کمیسیون: کمیسیون تخصصی شورایعالی.
5 ـ کمیتههای فنی: کمیتههای دبیرخانه شورایعالی.
6 ـ شورای هماهنگی: شورای هماهنگی توسعه منطقهای.
7ـ قانون: قانون احکام دایمی برنامههای توسعه کشور ـ مصوب 1395 ـ .
8 ـ طرحهای ویژه: طرحهای بخشی یا فرابخشی با ماهیت آمایشی و با حوزه تأثیرگذاری یک یا چند استان و اثرگذار بر مدیریت سرزمین هستند که تهیه آنها به دلایل خاص طبیعی یا عملکردی یا ضرورتهای کارشناسی و مدیریتی مستلزم اتخاذ رویکرد ویژه میباشد. نیاز به تهیه این نوع طرحها توسط دستگاهها و مراجع مرتبط، به شورایعالی به عنوان مرجع سیاستگذاری آمایش و توسعه سرزمینی اعلام میشود. شورایعالی با ارزیابی مقیاس طرح و در صورت تأیید ضرورت و ویژه بودن آن، چهارچوب پیشنهادی تهیه طرح، محتوا و خروجی مورد انتظار را ارزیابی نموده و مرجع تهیه و بررسی و تصویب آن را مشخص و تصویب میکند.
ماده2ـ به منظور استقرار نظام راهبری توسعه سرزمین و نظارت بر اجرای آن از جمله تحقق نظام کارآمد برنامهریزی و مدیریت توسعه سرزمین، انتظامبخشی به سازمان فضایی سرزمین، هماهنگسازی توسعه بخشی ـ منطقهای، فراهمسازی توسعه متوازن و پایدار و عدالت اجتماعی و بین نسلی میان مناطق و استانها و هماهنگسازی جریان توسعه در سطوح ملی، منطقهای و استانی، شورایعالی تشکیل میشود.
ماده3ـ ارکان شورایعالی به شرح زیر است:
1ـ کمیسیون تخصصی شورایعالی.
2ـ دبیرخانه.
3ـ شوراهای هماهنگی توسعه منطقهای کشور.
ماده4ـ وظایف شورایعالی به شرح زیر است:
1ـ بررسی و نظارت بر اجرای نظام راهبری توسعه سرزمین و تنظیم روابط ارکان و اجزای آن.
2ـ بررسی، تصویب، هماهنگی و نظارت مستمر بر تهیه برنامه ها و طرحهای توسعه سرزمین در سطوح ملی، منطقه ای و استانی.
3ـ بررسی برنامه های اجرایی آمایش سرزمین و اسناد آمایش ملی، منطقه ای و استانی.
4ـ نظارت بر اجرای اصول و ضوابط ملی آمایش سرزمین در سطوح ملی، منطقه ای و استانی و ارزیابی عملکرد دستگاههای اجرایی ذی ربط.
ماده5 ـ اعضای شورایعالی به شرح زیر است:
1ـ رییس سازمان برنامه و بودجه کشور (رییس شورایعالی).
2ـ وزیر کشور.
3ـ وزیر اطلاعات.
4ـ وزیر جهاد کشاورزی.
5 ـ وزیر امور اقتصادی و دارایی.
6 ـ وزیر راه و شهرسازی.
7ـ وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.
8 ـ رییس سازمان حفاظت محیطزیست
9ـ رییس سازمان پدافند غیرعامل کشور.
10ـ سه نفر صاحب نظر شاغل در دستگاههای اجرایی به انتخاب رییس جمهور.
ماده6 ـ اسناد توسعه سرزمینی که باید به تصویب نهایی شورایعالی برسد، به شرح زیر است:
1ـ سند ملی آمایش سرزمین: سندی راهبردی که بر مبنای سیاستهای کلی آمایش سرزمین و اصول مصوب آمایش سرزمین، در پی سازماندهی فضای توسعه و بسترسازی برای تحقق توسعه پایدار و متوازن سرزمین است. این سند به عنوان فرادست سند توسعه سرزمینی کشور، بازتاب سرزمینی سازمان فضایی افق توسعهیافتگی کشور بوده و از طریق آیندهنگاری، سیاستگذاری و فرصتسازی توسعه بخشها و مناطق، زمینه توسعه درونزا و بروننگر و نیز توسعه منابع انسانی به عنوان رکن اصلی آمایش سرزمین را فراهم مینماید.
2ـ سند منطقهای آمایش سرزمین: سندی راهبردی که با اتکا بر سیاستهای کلی و اصول مصوب آمایش سرزمین و مبتنی بر جهتگیریها، خطوط کلی توسعه و نظام تقسیم کار ملی و منطقهای منتج از سند ملی آمایش سرزمین با هدف توسعه متوازن و پایدار و عدالت اجتماعی و بین نسلی و بهرهگیری از قابلیتها، استعداد های سرزمینی و مزیتهای مناطق (مصوب شورایعالی) در چهارچوب توسعه درونزا و همپیوند منطقهای تنظیم میگردد تا از این طریق ارتباط منطقی میان سطح ملی و استانی آمایش برقرار شود.
3ـ سند استانی آمایش سرزمین: سندی راهبردی که مبتنی بر خطوط کلی و جهتگیریهای اسناد ملی و منطقهای آمایش سرزمین و نظام تقسیم کار ملی و منطقهای منتج از آن، با هدف توسعه منابع انسانی، حفاظت از محیطزیست و صیانت و بهرهبرداری بهینه از منابع طبیعی، حفظ حقوق نسلهای آینده، رفع عدم تعادلها و محرومیتها، شکوفاسازی اقتصاد استان و تقویت پیوند آن با اقتصاد منطقهای و ملی و همچنین ایفای نقش مؤثر و سازنده استان در فرایند توسعه منطقهای و ملی تنظیم میگردد.
4ـ سایر اسناد از جمله جهتگیریهای ملی آمایش سرزمین، نظریات پایه توسعه و چشماندازهای بلند مدت توسعه ملی، منطقهای و استانی و نظایر آن مرتبط با آمایش.
تبصره ـ مجموعهای از نهادها، اسناد، رویهها و تدابیری که با تکیه بر نتایج و رهنمودهای آمایش سرزمینی (مستخرج از اسناد ملی، منطقهای و استانی آمایش سرزمین، آییننامهها و بخشنامهها و سایر مصوبات شورایعالی) نسبت به طرحریزی چهارچوب سیاستگذاری توسعه سرزمین، ایجاد هماهنگیهای بخشی ـ منطقهای، بهرهوری از سرمایههای انسانی، منابع و فرصتهای سرزمین در سطوح مختلف ملی، منطقهای و استانی اهتمام مینماید، نظام راهبری توسعه سرزمین را تشکیل میدهند.
ماده7ـ اسناد توسعه سرزمینی به شرح زیر باید قبل از تصویب نهایی در مراجع ذیصلاح، از حیث انطباق با سیاستها، اصول، جهتگیریها و اسناد آمایش سرزمین به تأیید شورایعالی برسد:
1ـ طرحهای ویژه آمایش در مقیاس ملی، منطقهای و استان.
2ـ اسناد و برنامههای کلان و راهبردی بخش ها (مربوط به دستگاههای اجرایی).
3ـ اسناد مرتبط با نظام برنامهریزی کلان کشور.
ماده 8 ـ به منظور یکپارچهسازی و هماهنگی میان مطالعات و اجرای نتایج آمایش سرزمینی، کلیه اسنادی که با عنوان یا مضمون آمایش و توسعه منطقهای در دستگاههای اجرایی مورد تدوین قرار میگیرند (از جمله آمایش آموزشعالی و صنعت) باید قبل از تصویب نهایی، توسط شورایعالی بررسی و تأیید شوند.
تبصره ـ تشخیص ضرورت بررسی و طرح اسناد مذکور در شورایعالی با پیشنهاد دبیرخانه و تأیید کمیسیون خواهد بود.
ماده9ـ کمیسیون به عنوان رکن مشورتی و تصمیمساز شورایعالی با هدف بررسی و اظهارنظر تخصصی بر روی موضوعات ارجاع شده، تحقق نظام یکپارچه برنامهریزی و مدیریت توسعه سرزمین و ارتقای هماهنگی و همافزایی بین بخشی در پیشبرد فرایندهای توسعه سرزمینی با وظایف زیر تشکیل میشود:
1ـ بررسی و اظهارنظر در خصوص:
الف ـ برنامه ها و طرحهای توسعه سرزمینی در سطوح ملی، منطقه ای و استانی برای ارایه به شورایعالی.
ب ـ گزارشهای نظارتی برنامه ها و طرحهای توسعه سرزمینی و گزارشهای عملکردی دستگاههای اجرایی.
پ ـ گزارشها و متن پیشنویس مصوبات و موارد ارجاعی از سوی دبیرخانه.
ت ـ موضوعات ارجاع شده از طرف شورایعالی.
2ـ بررسی پیشنهادها و موضوعات اولویت دار پیشنهادی دبیرخانه برای طرح در شورایعالی.
3ـ بررسی برنامه ، طرح و تصمیمات اتخاذشده در شورای هماهنگی از حیث انطباق با اصول، جهتگیریها و اسناد توسعه سرزمینی.
4ـ سایر موارد مرتبط به تشخیص رییس کمیسیون.
ماده10ـ اعضای کمیسیون (در سطح معاون وزیر یا معاون سازمان یا نماینده تام الاختیار) به شرح زیر است:
1ـ سازمان برنامه و بودجه کشور (رییس کمیسیون).
2ـ رییس امور ذیربط آمایش سرزمین در سازمان (دبیر کمیسیون).
3ـ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات.
4ـ وزارت اطلاعات.
5 ـ وزارت امور اقتصادی و دارایی.
6 ـ وزارت امور خارجه.
7ـ وزارت آموزش و پرورش.
8 ـ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
9 ـ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی.
10ـ وزارت جهاد کشاورزی.
11ـ وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.
12ـ وزارت راه و شهرسازی.
13ـ وزارت صنعت، معدن و تجارت.
14ـ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
15ـ وزارت کشور.
16ـ وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی.
17ـ وزارت نفت.
18ـ وزارت نیرو.
19ـ سازمان حفاظت محیطزیست.
20ـ سازمان اداری و استخدامی کشور.
21ـ معاونت حقوقی رییس جمهور.
22ـ اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران.
23ـ دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی.
24ـ سازمان پدافندغیرعامل.
25ـ معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم.
26ـ معاونین سایر دستگاههای اجرایی و مقامات و مسئولین محلی یا نمایندگان بخش عمومی حسب مورد به تشخیص رییس کمیسیون.
ماده 11ـ دبیرخانه در سازمان مستقر بوده و نماینده سازمان به عنوان دبیر شورایعالی و رییس دبیرخانه شورایعالی تعیین میشود. مهمترین وظایف دبیرخانه به شرح زیر است:
1ـ سازماندهی و راهبری مطالعات موردنیاز.
2ـ تهیه، تنظیم و ارسال دعوتنامه، دستورجلسات و صورتجلسه برای اعضای شورایعالی.
3ـ تهیه، تنظیم و ابلاغ مصوبات شورایعالی.
4ـ پیگیری و نظارت بر اجرای مصوبات شورایعالی.
5 ـ ضبط و نگهداری گزارشها، اسناد و اطلاعات، مذاکرات و مصوبات شورایعالی.
6 ـ تهیه و تدوین گزارشهای نظارتی جهت ارایه به شورایعالی.
7ـ تشکیل جلسات کمیسیون و تنظیم گزارشهای کمیسیون برای طرح در جلسات شورایعالی.
8 ـ اخذ و بررسی گزارشات عملکردی دستگاههای اجرایی در راستای تبصره (1) بند (الف) ماده (32) قانون.
9ـ تأیید اسناد کالبدی در مقیاس ملی و منطقهای از حیث انطباق با سیاستها، اصول، جهتگیریها و اسناد آمایش سرزمین قبل از تصویب نهایی در مراجع ذیصلاح.
ماده12ـ در اجرای تبصره (2) بند (الف) ماده (32) قانون، تشکیل کارگروههای موضوعی و یا موضعی و کمیتههای فنی مربوط، حسب تشخیص و ضرورت، به پیشنهاد دبیرخانه و تأیید شورای عالی با اعضا و شرح وظایف مشخص در سطوح ملی، منطقهای و استانی قابل تشکیل است.
ماده13ـ در راستای اصل (48) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و با هدف هماهنگی، سیاستگذاری، پیگیری و پیشبرد سریعتر امور توسعه و پیشرفت مناطق مختلف کشور، ایجاد تعادل و توازن در استانها و مناطق و دسترسی آنها به سرمایه و امکانات لازم به فراخور نیازها و استعدادهای رشد، شوراهای هماهنگی توسعه منطقهای، ذیل شورایعالی و براساس منطقهبندی مصوب شورایعالی با وظایف و اختیارات زیر تشکیل میشود:
1ـ ایجاد هماهنگیهای بین استانی و بین منطقهای در بهرهگیری از منابع و ظرفیتها و فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی و بهرهبرداری از فضاهایی چون مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی، بنادر، توسعه صادرات، گردشگری و نظایر آن.
2ـ ارتقای هماهنگی میان مداخلات فضایی بخشها (اعم از ساخت، توسعه و تکمیل مستحدثات و زیرساختها) در منطقه.
3ـ بررسی و رفع تعارضات و ناسازگاریهای میان نتایج مطالعات و اسناد آمایش استانها.
4ـ بررسی و اعمال هماهنگیهای بخشی ـ منطقهای در تدوین اسناد توسعه سرزمینی در سطح مناطق (از جمله مطالعات آمایش منطقهای و استانی و طرحهای کالبدی منطقهای).
5 ـ بررسی و انجام امور ارجاعی شورایعالی و سایر مراجع قانونی فرادست.
ماده14ـ اعضای شوراهای هماهنگی منطقهای به شرح زیر است:
1ـ استانداران استانهای هر منطقه.
2ـ رؤسای سازمان مدیریت و برنامهریزی استانهای هر منطقه.
3ـ رییس امور مرتبط با آمایش در سازمان برنامه و بودجه کشور.
4ـ نماینده ویژه رییس سازمان برنامه و بودجه کشور که از میان اشخاص صلاحیت دار انتخاب میشود.
5 ـ رؤسا و مدیران کل دستگاههای ذیربط ملی و استانی و سایر اشخاص از جمله متخصصان توسعه، حسب مورد و ضرورت به پیشنهاد استانداران منطقه و تأیید رییس امور مرتبط با آمایش سازمان.
ماده15ـ سازمان موظف است ظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ این آییننامه، دستورالعملهای مربوط به شیوه برگزاری و فعالیت شورایعالی، کمیسیون و شورای هماهنگی را تدوین و به تصویب شورایعالی برساند.
معاون اول رئیسجمهور ـ اسحاق جهانگیری