تاج پرس/یزد
با توجه به شرایط پیش آمده برای کشور در حوزه انرژی و بخصوص تولید برق ، عده‌ای تلاش دارند تا مدیریت مصرف" را ارزان‌ترین و کوتاه‌ترین مسیر برای مقابله با کمبود برق و گاز معرفی کرده و در این خصوص بر ضرورت استانداردسازی سوخت مازوت با هدف استفاده نیروگاه‌ها از این سوخت در زمستان برای جلوگیری از قطعی برق و گاز تاکید دارند.
این در حالی است که هر چند که بارش‌ها در سراسر کشور و آب پشت سدها کاهش محسوسی یافته و تولید برق در این نقاط را با مشکل مواجه کرده اما از دو نعمت طبیعی نور خورشید و باد، کاسته نشده که متاسفان از این دو انرژی تجدیدپذیر در کشور کمترین بهره برداری شده است.
آمارها نیز بیانگر آن است که از 53 هزار مگاوات ظرفیت برق تولیدی در کشور تنها 400 مگاوات آن یعنی 7/ 0درصد مربوط به حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر است ؛ در حالی که ایران فقط در زمینه انرژی خورشیدی با داشتن 300 روز آفتابی در بیش از دوسوم مساحت خود و متوسط تابش 5/ 5 - 5/ 4 کیلووات ساعت بر مترمربع در روز، یکی از کشورهای با پتانسیل بالا در این زمینه است ، این آمار در استان یزد خیلی بهتر است به گونه ای که طبق آمارهای متعدد ، 330 روز آفتابی در سال اعلام می شود.
باید توجه داشت که این ظرفیت فقط مربوط به حوزه خورشیدی است بنابر این باید سهم ایران در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر بیش از 10 برابر تولید فعلی باشد ولی نیازمند برنامه ریزی برای سرمایه گذاری لازم و جذب سرمایه گذاران قوی در این بخش هستیم .
در طول بیش از دو دهه گذشته برنامه ریزی های خوبی در توسعه انرژی های تجدیدپذیر در کشور صورت گرفت ولی در مرحله عمل با مشکلاتی همچون تحریم وگرانی قطعات و لوازم تولید انرژی خورشیدی و بادی همچون پنل های تولید مواجه شده است به طوری که با وجودی که قرار بوده تا پایان امسال ، ظرفیت تولید برق تجدیدپذیرها به پنج هزار مگاوات برسد اما ظرفیت ایجاد شده تقریبا برابر با هیچ است.
شعار ایجاد انرژی تجدید پذیر عملیاتی شود
در طول این مدت ، دولتها برای توسعه انرژی های تجدیدپذیر با وجود تلاشهای زیاد ، اما در مرحله شعار درجا زده و نتوانستند گام‌های محکمی بردارند در حالی که اگر به جای تمرکز بر رمزارزها و دادن مجوز به این نوع ظرفیت ها در بحث انرژی خورشیدی و جذب سرمایه گذارانی از کشورهای مشتاق و مستقل کمی جدی تر گام برداشته بودند موفقیتهای بهتری را شاهد بودیم.
وضعیت استان یزد در این خصوص با توجه به اینکه به بهشت انرژی خورشیدی شهرت دارد با سایر نقاط کشور، باید متفاوت باشد و به همین دلیل این استان به عنوان نخستین استان برای ساخت نیروگاه خورشیدی در نظر گرفته شده ؛ ضمن آنکه بر اساس اعلام کنفرانس جهانی انرژی های خورشیدی ، از شش نقطه برتر برای تولید این نوع انرژی، دو نقطه در استان یزد قرار دارد و این استان بهترین منطقه کشور برای تولید انرژی خورشیدی معرفی شده است.
همچنین با توجه به موقعیت و پتانسیل استان یزد در زمینه تابش انرژی خورشیدی، به ازای هر مگاوات نیروگاه خورشیدی حداقل 18 میلیون کیلووات ساعت انرژی در سال تولید خواهد شد.
در همین راستا، نخستین نیروگاه فتوولتاییک کشور به همت سازمان انرژی اتمی به ظرفیت 5 کیلو وات در سال 1372 در روستای دربید راه‌اندازی شده و سپس به سازمان انرژی‌های نو ایران تحویل داده شد ؛ این نیروگاه که به صورت جدا از شبکه اجرا شده تا سال 1381 و پیش از برق رسانی از طریق شبکه سراسری به این روستا، با استفاده از باطری برق 20 خانوار ساکن این روستا را تأمین می‌کرد.
یزد استان برتر در تولید انرژی خورشیدی است
سرمایه گذاری‌های متعددی در این استان در بخش بخش انرژی خورشیدی طی حدود سه دهه اخیر صورت گرفته و این امر موجب شده تا به گفته مدیرعامل شرکت برق منطقه ای استان یزد ، ظرفیت نامی نیروگاههای خورشیدی استان 81.5 مگاوات است که یزد را به استان برتر از نظر ظرفیت نیروگاههای خورشیدی نصب‌شده مطرح کرده است.
ابوالفضل اسدی افزود: در حال حاضر مجموع ظرفیت نیروگاهی استان 2799 مگاوات می‌باشد که 81.5 مگاوات آن از نیروگاه خورشیدی در حال بهره‌برداری است.
وی افزود: متاسفانه همانگونه که پیشتر عنوان شد عوامل مختلفی همچون تحریم و افزایش قیمت ارز و هزینه های خرید لوازم تولید انرژی خورشیدی مانع توسعه بیشتر استفاده از این ظرفیت بزرگ در استان یزد شده است.
اسدی گفت: افزایش نرخ ارز و به تبع آن افزایش دوره بازگشت سرمایه گذاری، وجود تحریم و موانع موجود در جذب سرمایه‌گذار خارجی از عمده‌ترین موانع سرمایه‌گذاری در حوزه ساخت نیروگاههای خورشیدی است.
در راستای حمایت از راه‌اندازی نیروگاه خورشیدی خانگی و تسهیل ساخت اینگونه نیروگاه‌ها تلاشهای زیادی در استان از سوی شرکتهای برق منطقه‌ای و تولید برق همچون توسعه و عقد قرارداد خرید تضمینی نیروگاههای خورشیدی خانگی زیر هفت مگاوات توسط مشترکین، مطابق با دستورالعمل‌های موجود توسط شرکت توزیع نیروی برق استان و در نظر گرفتن مزیت‌های مختلف برای ساخت نیروگاههای با مقیاس کوچک پیش بینی شده و در حال اجراست و در عین حال تلاشهای ناکامی هم توسط برخی دستگاههای دولتی همچون کمیته امداد، دانشگاه یزد، استانداری، شرکت شهرک‌های صنعتی، شرکت گاز، بانک ملی و .... و شرکتهای تعاونی صورت گرفت ولی همچنان با توجه به پتانسیلهای موجود در استان ، بسیار کم است.
نتایج سرمایه گذاری خارجی در حوزه انرژی ملموس نبوده
مدیرعامل برق منطقه ای یزد تصریح کرد: در بحث سرمایه گذاری‌های خارجی هم، با وجودی که استقبال خوبی در این خصوص توسط کشورهای مختلفی همچون ایتالیا، فرانسه، آلمان، اتریش، هلند، قبرس، لهستان و امارات متحده عربی در سالهای 1397 و 1398 از این ظرفیت استان یزد صورت گرفت ولی نتایج آن چندان ملموس و تأثیرگذار در روند تولید برق و جلوگیری از قطع برق کشور و نیز پر کردن خلأ موجود ناشی از کم آبی و کاهش تولید برق نیروگاه‌ها نبوده است.
وی افزود: یکی از نقاط بسیار مثبت تولید برق از طریق انرژی خورشیدی، ماندگاری بسیار بالای نیروگاههای خورشیدی و هماهنگی بالای تولید برق آنها همزمان با زمان اوج مصرف برق است و با دریافت تابش‌های مستقیم خورشید ، تولید آنها بیشتر می شود بویژه در استان یزد که در ساعت‌های 11 تا 16 بیشترین زمان تابش مستقیم را داریم و امیدواریم با شروع به کار دولت سیزدهم ، بدور از شعار و با توجه به واقعیات کشور ، برنامه‌ریزی‌های عملی در جهت جذب سرمایه گذاران دارای اهلیت و حتی المقدور ایرانی برای استفاده از این ظرفیت و نعمت خدادادی برای ساخت مزارع تولید انرژی خورشیدی در بیابانهای بزرگ استان یزد و حتی سیستان و بلوچستان انجام شود.
وی خاطرنشان کرد: پیشنهاد می‌کنم یک آمایش سرزمینی برای شناسایی ظرفیت‌های مختلف هر استان در خصوص تولید انرژی‌های تجدیدپذیر انجام شده و اولویت بندی لازم در جهت جذب سرمایه گذاران علاقمند و حتی بومی بر مبنای این آمایش و پتانسیلهای موجود طبیعی همچون باد، انرژی خورشیدی و انرژی آبی صورت گیرد و برای این کار صندوق‌های سرمایه گذاری مستقل در شرکتهای برق منطقه‌ای پیش بینی و در موضوع خاص تلاش شود.
با ایجاد این صندوقها علاوه بر تعریف مشوق‌هایی برای رفع مشکل بازگشت سرمایه در نیروگاههای خورشیدی و نیروگاههای بادی، می‌توان زمینه پرداخت سود در دوره‌های زمانی کوتاه سه یاشش ماهه را نیز با کمک‌های دولتی فراهم کرد.